Trong công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC), lăng vòi chữa cháy đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Đây là thiết bị không thể thiếu để dẫn nước và tạo áp lực phun mạnh dập tắt đám cháy. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và đặc biệt là cách sử dụng lăng vòi chữa cháy hiệu quả trong mọi tình huống. Bài viết sau sẽ giúp bạn nắm rõ tất cả thông tin cần biết.

Nội dung
1. Lăng Vòi Chữa Cháy Là Gì?
Lăng vòi chữa cháy là bộ phận gắn ở đầu vòi chữa cháy, giúp điều chỉnh hướng phun và tốc độ dòng nước nhằm dập tắt đám cháy một cách nhanh chóng và hiệu quả. Lăng vòi hoạt động dựa trên áp lực nước được dẫn từ nguồn cấp qua ống vòi và đi ra đầu phun.
Lăng vòi thường được làm bằng hợp kim nhôm, đồng hoặc inox có khả năng chịu áp lực cao và không bị ăn mòn trong môi trường khắc nghiệt. Kích thước và kiểu phun của lăng vòi cũng rất đa dạng, phù hợp với từng loại đám cháy và địa hình.
2. Phân Loại Lăng Vòi Chữa Cháy
Lăng vòi chữa cháy được chia thành nhiều loại, tùy vào cấu tạo và mục đích sử dụng:
Phân loại theo kiểu tia phun
Lăng phun tia thẳng: Tạo ra dòng nước tập trung, áp lực cao, thích hợp để dập các đám cháy có phạm vi nhỏ hoặc ở khoảng cách xa.
Lăng phun tia chụp (tia tỏa): Tạo ra màn nước dạng hình nón, phù hợp dập các đám cháy lan rộng hoặc để làm mát các bề mặt xung quanh.
Phân loại theo vật liệu
Lăng nhôm: Nhẹ, dễ thao tác, giá thành rẻ.
Lăng đồng: Bền, chịu nhiệt tốt, được sử dụng phổ biến trong môi trường khắc nghiệt.
Lăng inox: Chống gỉ sét tốt, thích hợp dùng lâu dài ở nơi có độ ẩm cao.
Phân loại theo chức năng
Lăng vòi xoay (Adjustable nozzle): Có thể điều chỉnh góc phun, lưu lượng nước tùy theo nhu cầu.
Lăng phun bọt: Dùng trong hệ thống chữa cháy bằng bọt khí, phù hợp với đám cháy chất lỏng dễ cháy như xăng, dầu.
3. Cấu Tạo Của Lăng Vòi Chữa Cháy
Một lăng vòi chữa cháy tiêu chuẩn sẽ có các bộ phận cơ bản như sau:
Đầu nối (Coupling): Gắn lăng vòi vào đầu ống mềm chữa cháy.
Thân lăng: Hình trụ, bên trong có đường dẫn nước.
Van điều chỉnh: Dùng để bật/tắt và điều chỉnh lưu lượng nước (có ở lăng vòi xoay).
Miệng phun: Là nơi dòng nước thoát ra, thiết kế hình chóp để tập trung hoặc tỏa nước theo yêu cầu.
4. Nguyên Lý Hoạt Động
Khi mở van cấp nước, nước được đẩy vào ống vòi chữa cháy với áp lực lớn. Lăng vòi điều hướng dòng chảy này để tạo thành tia nước mạnh mẽ hoặc màn nước rộng, từ đó dập tắt đám cháy nhanh chóng.
Tùy loại lăng vòi, người dùng có thể xoay để điều chỉnh chế độ phun, mở rộng hoặc thu hẹp góc phun, tăng giảm áp lực, giúp thích nghi với từng tình huống thực tế.
5. Cách Sử Dụng Lăng Vòi Chữa Cháy Hiệu Quả Trong Mọi Tình Huống
Sử dụng lăng vòi chữa cháy đúng cách là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả PCCC. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:
Chuẩn bị trước khi sử dụng
Kiểm tra tình trạng vòi và lăng vòi: Đảm bảo không bị rò rỉ, không tắc nghẽn.
Chọn loại lăng vòi phù hợp với loại đám cháy: tia thẳng cho cháy điểm, tia tỏa cho cháy lan.
Lắp chặt lăng vòi vào đầu ống và nối đầu còn lại vào họng nước hoặc xe chữa cháy.
Trong quá trình chữa cháy
Giữ chặt lăng vòi bằng hai tay, đứng vững để chống phản lực nước.
Điều chỉnh chế độ phun hợp lý: Nếu đám cháy lớn, nên dùng tia tỏa để bao phủ diện rộng; nếu đám cháy cục bộ, dùng tia thẳng để tập trung dập nhanh.
Giữ khoảng cách an toàn: Tùy vào áp lực nước, giữ khoảng cách 3–10m để vừa an toàn vừa đảm bảo hiệu quả.
Sau khi sử dụng
Tắt nguồn nước từ từ, không đóng gấp khiến áp lực dội ngược.
Làm sạch và phơi khô lăng vòi để tránh gỉ sét, mốc.
Bảo quản nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc hóa chất ăn mòn.
6. Những Tình Huống Thường Gặp Và Cách Xử Lý
Tình huống 1: Đám cháy lan rộng trong không gian kín
→ Giải pháp: Dùng lăng vòi tia tỏa, đứng sát cửa ra vào, phun thành màn nước để hạ nhiệt, tránh bị lửa táp ngược.
Tình huống 2: Cháy cột điện hoặc thiết bị có điện
→ Giải pháp: Tuyệt đối không sử dụng lăng vòi nước thường. Thay vào đó, dùng bình chữa cháy CO2 hoặc bọt khí. Nếu bắt buộc phải dùng nước, hãy ngắt nguồn điện trước.
Tình huống 3: Cháy xe, cháy ngoài trời
→ Giải pháp: Dùng lăng tia thẳng để phun từ xa. Không nên tiếp cận quá gần do nguy cơ nổ hoặc lan nhanh.
7. Lưu Ý Khi Sử Dụng Lăng Vòi Chữa Cháy
Không dùng lăng vòi chữa cháy để phun vào người hoặc động vật.
Không kéo rê vòi hoặc lăng trên bề mặt nhám gây hư hỏng.
Đảm bảo người thao tác được huấn luyện cơ bản về PCCC.
Kiểm tra định kỳ lăng vòi: ít nhất 1 lần mỗi 6 tháng.
8. Hướng Dẫn Bảo Quản Lăng Vòi Đúng Cách
Để tăng tuổi thọ và đảm bảo lăng vòi luôn sẵn sàng hoạt động:
Làm sạch ngay sau khi sử dụng.
Phơi khô rồi cuộn tròn, tránh gập gãy.
Lưu trữ trong tủ PCCC, tránh ánh nắng và ẩm mốc.
Định kỳ kiểm tra, bảo dưỡng, tra dầu mỡ ở các khớp nối nếu có.
9. Mua Lăng Vòi Chữa Cháy Ở Đâu Uy Tín, Chất Lượng?
Hiện nay, lăng vòi chữa cháy được phân phối rộng rãi tại nhiều cửa hàng thiết bị PCCC trên toàn quốc. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng và có tem kiểm định PCCC rõ ràng, bạn nên lựa chọn các địa chỉ uy tín như:
PCCC Song Anh – Tổng kho thiết bị PCCC chính hãng, bảo hành đầy đủ, giá cả cạnh tranh, giao hàng toàn quốc.
PCCC Bình Dương, PCCC TPHCM, PCCC Tây Ninh – các chi nhánh khu vực của những nhà cung cấp lớn, có sẵn các loại lăng vòi với nhiều kích cỡ và chủng loại.
Kết Luận
Lăng vòi chữa cháy là một trong những thiết bị thiết yếu trong công tác chữa cháy. Việc nắm vững cấu tạo, nguyên lý hoạt động và đặc biệt là cách sử dụng lăng vòi chữa cháy hiệu quả trong mọi tình huống sẽ giúp người dân, doanh nghiệp, và lực lượng PCCC ứng phó kịp thời với hỏa hoạn, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.
Hãy luôn đảm bảo rằng lăng vòi và các thiết bị chữa cháy của bạn luôn trong tình trạng sẵn sàng, được kiểm tra và bảo trì định kỳ. Đồng thời, đừng quên tham gia các khóa huấn luyện PCCC cơ bản để có thể sử dụng lăng vòi thành thạo khi cần thiết!
